Afscheid nemen van je dierbare kun je op verschillende manieren doen. Er zijn ook vele uitvaartrituelen. Dat heb je vast gezien bij de uitvaart van Queen Elisabeth. In dit blog belicht ik enkele rouwrituelen die losstaan van religieuze rituelen. Laat je inspireren!
Rituelen zijn bepaalde handelingen, gebruiken die we toepassen bij bijzondere momenten. Daarmee geven we betekenis aan die speciale momenten in het leven. Bovendien zorgt het voor verbondenheid. Een uitvaart is zo’n moment, dat vele rouwrituelen kent.

Afscheidsritueel bij het sluiten van de kist: gedicht voordragen en schrijven op de kist

Als je nog afscheid gaat nemen van jouw dierbare, thuis of in een uitvaartcentrum, maak dan het moment dat je de kist gaat sluiten tot ritueel. Draag een mooi gedicht voor en leg met elkaar het deksel op de kist. Neem stiften mee en schrijf nog een mooie boodschap op de kist. Aan het eind van de ceremonie kun je de genodigden dit ook nog laten doen. Zo kunnen zij ook nog een laatste groet, herinnering of wens aan hun dierbare meegeven.

Lintenritueel bij het sluiten van de kist

Bij het lintenritueel is er één lint of er zijn meerdere linten. De linten kunnen allemaal dezelfde kleur hebben, bijvoorbeeld de favoriete kleur van de overledene maar het kan ook zijn dat bijvoorbeeld ieder familielid of kleinkind een eigen kleur lint heeft. Jouw dierbare krijgt het uiteinde van een of meerdere linten in zijn/haar handen. Het andere uiteinde houden jullie als nabestaanden vast of bij meerdere linten heeft ieder zijn eigen lint vast. Dit lint staat voor de verbondenheid die ieder van de aanwezigen heeft met de overledene. Dan wordt de kist gesloten, waarbij de linten uit de kist hangen. Je kunt ervoor kiezen deze tijdens de afscheidsceremonie te laten hangen en pas aan het einde van de dienst af te knippen en ieder zijn eigen lint mee te geven. Je kunt dit ook meteen na het sluiten van de kist doen. Het lint neem je als nabestaande mee naar huis en is een mooi aandenken aan de overledene. Eventueel kun je het lint nog verwerken in een armband of een andere tastbare herinnering.

Afscheidsritueel bij verlaten van het huis van de overledene

Als jouw dierbare thuis is voorafgaand aan de dagen van de uitvaart dan kun je het moment dat jouw dierbare het huis verlaat tot ritueel maken. Draag een mooi gedicht voor en begeleid jouw dierbare met familie en vrienden uit zijn of haar huis bijvoorbeeld. Enige maanden geleden was ik bij een uitvaart waarbij zonen en kleinzonen de kist met hun moeder/oma op de schouders namen (ook dat is een ritueel!) en haar plechtig naar de rouwauto begeleidden. Precies zoals ze het graag gewild had.

Lichtritueel: ontsteek de kaarsen!

Een of meerdere kaarsen aansteken tijdens de uitvaart om jouw dierbare nog eenmaal in het licht te zetten, is ook een mooi ritueel. Laat de kaarsen aansteken door de kinderen of kleinkinderen. Bij het aansteken van elke kaars kun je nog een mooie korte tekst voordragen. Als ik een afscheid begeleid en er is een klein gezelschap dan zorg ik vaak voor een waxinelichtje voor alle aanwezigen en plaatst ieder tijdens de dienst zijn eigen lichtje bij de overledene.

Bloemenritueel: bloemen voor het afscheid

Bloemen houden van mensen en geven een afscheid zoveel kleur en warmte. Laat de genodigden één bloem (een specifieke bloem of bijvoorbeeld een kleurrijke bloem) meenemen naar de uitvaart. Bij de start van de ceremonie loopt ieder langs de kist en plaatst zijn/haar bloem op de kist of in een vaas die bij de kist staat. Er bestaat ook een speciale bloemenband voor de kist, waar ieder zijn/haar bloem in kan steken. Dit geeft een prachtig effect. Bij een begrafenis kun je de genodigden hun bloem bij het graf op de kist laten leggen, of denk eens aan bloemblaadjes om op de kist te strooien.

Rituelen na de uitvaart

Niet alleen tijdens een uitvaart maar ook daarna kun je rituelen gebruiken. Ze kunnen je steunen en helpen je verlies wat lichter te maken. Maak bijvoorbeeld een speciaal plekje voor jouw dierbare met zijn/haar foto in je huis en brandt er een kaars. Dit kun je dagelijks doen of op speciale dagen. Of leg bloemen bij het graf of op een dierbare plek van jouw dierbare.

Er zijn vele rouwrituelen die een uitvaart iets extra’s geven. En ook na de uitvaart kunnen rituelen je houvast bieden. Zo ga ik ieder jaar met mijn familie op de geboortedag en sterfdag van mijn broer naar zijn graf en leggen we daar witte rozen. Op zijn sterfdag vertelt mijn moeder mijn broer wat we het afgelopen jaar beleefd hebben. We staan even stil en daarna drinken we met elkaar koffie of gaan we lunchen. Het voelt altijd fijn dit met elkaar te doen.

Heb jij ook een ritueel dat je troost en warmte geeft? Laat het me weten in een reactie onder dit blog. Of heb je een mooi ritueel gedaan bij de uitvaart? Deel het hieronder, zodat het mij en ook anderen kan inspireren.