Als uitvaartbegeleider krijg ik vaak vragen over het opbaren van een overledene. Het is een belangrijk onderdeel van het afscheid, maar ook iets waar niet veel mensen ervaring mee hebben. In deze blog geef ik antwoord op veel gestelde vragen, in de hoop dat het je helpt om keuzes te maken die passen bij jou en je dierbaren.

Wat is opbaren precies?

Opbaren betekent het plaatsen of neerleggen van je dierbare – meestal in een kist of mand of op bed – zodat je als nabestaanden nog afscheid kunt nemen. Het lichaam wordt gekoeld om de natuurlijke processen te vertragen. Zo ontstaat er een periode van rust waarin je in je eigen tempo afscheid kunnen nemen.

Waarom kiezen mensen ervoor?

Voor veel nabestaanden is het troostend om iemand nog even te kunnen zien. Het helpt om te beseffen dat iemand echt is overleden, maar geeft ook ruimte voor een liefdevol afscheid. Je kunt nog even bij iemand zitten, een hand vasthouden, een briefje bij je dierbare leggen, of gewoon in stilte aanwezig zijn.

Opbaren kan thuis of in een uitvaartcentrum

Er zijn verschillende mogelijkheden om je dierbare op te baren, je kunt kiezen voor:

• Thuisopbaring: je dierbare blijft thuis, op bed of in een kist of mand. Dit geeft een intieme sfeer, in een vertrouwde omgeving.
• Opbaren in een uitvaartcentrum in een familiekamer: Als thuis niet wenselijk of mogelijk is, kan opbaring ook in een familiekamer in een uitvaartcentrum. Het fijne hiervan is dat je een sleutel krijgt van de ruimte waar je dierbare overledene verblijft, zodat je hem/haar zo vaak kunt bezoeken als je wilt. Indien een uitvaartcentrum hierover niet beschikt of als er geen familiekamer beschikbaar is, kun je je dierbare op afspraak bezoeken.

Wat zijn de voor- en nadelen van thuis opbaren?

Voordelen:
• Je kunt op elk moment van de dag even bij je dierbare zijn.
• De sfeer is huiselijk en persoonlijk.
• Als nabestaanden kun je met elkaar zorgen voor je dierbare.
Nadelen:
• Niet iedereen voelt zich er prettig bij om zijn/haar overleden dierbare in huis te hebben.
• Je moet rekening houden met temperatuur en geur.
Ik bespreek altijd wat er mogelijk is en dan stemmen we af wat het beste past.

Wat kun je verwachten tijdens een opbaring?

Je mag dichtbij komen, aanraken, kussen, een hand vasthouden – als je dat wilt. Alles mag, niets moet. Als uitvaartbegeleider ben ik er om te zorgen dat het goed verloopt, zo kom ik regelmatig langs om de conditie van het lichaam te controleren en daar waar nodig te overleggen zodat je ruimte voelt om te doen wat voor jóu/jullie klopt.

Kun je een opbaring persoonlijk maken?

Zeker. Je kunt bloemen, foto’s of tekeningen bij je dierbare leggen. Muziek draaien. De geur van je dierbare in de ruimte gebruiken. We kunnen het samen vormgeven zoals jullie dat willen.

Hoe lang kan iemand worden opgebaard?

Dat verschilt heel erg per persoon en is ook sterk afhankelijk van of je kiest voor opbaring thuis of in een uitvaartcentrum. In Nederland mag een overledene tot zes werkdagen na overlijden begraven of gecremeerd worden. In die tijd kan de opbaring plaatsvinden.

Wat zijn de kosten van een opbaring?

De kosten verschillen per situatie. Thuisopbaring met een koelplaat is vaak voordeliger dan opbaring in een uitvaartcentrum. Ik geef je altijd een duidelijk overzicht, zodat je weet waar je aan toe bent.

Toch liever niet?

Niet iedereen wil opgebaard worden. Soms is het een bewuste wens van de overledene, of voelt het voor jullie als nabestaanden niet goed. In dat geval kan het lichaam na overlijden worden overgebracht naar een koeling of uitvaartcentrum, zonder verdere opbaring. Ook dan is er ruimte voor afscheid – maar op een andere manier.

Mijn rol: jullie begeleiden

Als uitvaartbegeleider ben ik er om met jullie mee te lopen. Ik ben aanwezig bij de verzorging, regel wat er nodig is en blijf betrokken tijdens de dagen van opbaring. Maar vooral ben ik er als mens – om te luisteren, mee te denken, en te zorgen dat het liefdevol voelt. Niet volgens een draaiboek, maar afgestemd op wie jullie zijn en wie jullie missen.

Tot slot

Opbaren is geen verplichting, maar een mogelijkheid. Een liefdevolle tussenruimte tussen verlies en afscheid. Heb je nog meer vragen of wil je vrijblijvend kennismaken?